ماده شیمیایی چیست
ماده شیمیایی به هر نوع مادهای اطلاق میشود که تشکیل شده است و ممکن است خواص و ویژگیهای شیمیایی داشته باشد. مواد شیمیایی میتوانند از یک یا چند عنصر شیمیایی تشکیل شده باشند و در صورت ترکیب چند عنصر، فرمول شیمیایی منحصر به فردی دارند.
مواد شیمیایی میتوانند در وضعیتهای جامد، مایع یا گاز باشند و در دستهبندیهای مختلفی مانند عناصر، ترکیبات و ملکولها دستهبندی شوند. همچنین، مواد شیمیایی ممکن است خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوتی داشته باشند که میتواند شامل دمای ذوب و جوش، چگالی، رنگ، حلالیت در محلولها، اسیدیته یا بازیته و خواص دیگر باشد.
مواد شیمیایی در صنایع مختلف، تحقیقات علمی، پزشکی، کشاورزی و بسیاری از حوزههای دیگر استفاده میشوند. برخی مواد شیمیایی مانند آب، اکسیژن و نیتروژن در طبیعت یافت میشوند، در حالی که بسیاری دیگر از مواد شیمیایی توسط انسان تولید میشوند.
انواع مواد شیمیایی صنعتی
مواد شیمیایی صنعتی به موادی اطلاق میشود که به صورت گسترده در صنایع مختلف استفاده میشوند. این مواد به منظور تولید محصولات صنعتی، فرآوری مواد خام، بهبود فرآیندهای صنعتی، و تحقیق و توسعه در صنایع مختلف به کار میروند. در زیر، به برخی از انواع مواد شیمیایی صنعتی و کاربردهای آنها اشاره میکنم:
- پلیمرها: پلیمرها موادی هستند که از یک یا چند مولکول تکراری ساخته شدهاند. آنها در تولید پلاستیک، لاستیک، الیاف مصنوعی، و مواد بستهبندی استفاده میشوند.
- مواد حفظ کننده: این مواد شیمیایی مانع فساد و تجزیه محصولات غذایی و غیرغذایی میشوند. برخی از مواد حفظ کنندهها شامل آنتیبیوتیکها، آنتیاکسیدانها و کنسروها هستند.
- مواد شوینده: مواد شوینده از ترکیباتی تشکیل شدهاند که برای تمیزکردن و ضدعفونی کردن سطوح مورد استفاده قرار میگیرند. مثالهایی از مواد شوینده شامل صابونها، مواد شوینده مایع، محلولهای ضدعفونی کننده و پاک کنندههای صنعتی هستند.
- کودها: کودها به موادی گفته میشود که برای افزایش بهرهوری و رشد گیاهان در کشاورزی استفاده میشوند. کودها شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر غذایی دیگر هستند.
- رنگها و رزینها: رنگها و رزینها موادی هستند که برای ایجاد رنگ، پوشش و مقاومت در برابر عوامل خارجی در صنایع مختلف استفاده میشوند. رنگها به عنوان مواد افزودنی در رنگرزی مواد مختلف مانند پوششها، رنگهای خودرو، رنگهای لاک و رنگهای پوشش دهی به کاغذ و پلاستیک استفاده میشوند. رزینها نیز در تولید ورقها، ضدزنگها، چسبها، فومها و محصولات صنعتی دیگر به کار میروند. این مواد باعث ایجاد ویژگیهای مختلفی مانند جلوه زیبایی، مقاومت در برابر حرارت و شوک، مقاومت شیمیایی و عایق بودن میشوند.
ردیف | نام ماده | فرمول شیمیایی |
---|---|---|
1 | آب اکسیژنه | H2O2 |
2 | آب ژاول | NaOCl |
3 | آب مقطر | H۲O |
4 | آمونیاک | NH3 |
5 | آمونیوم کلراید (نشادر) | NH4Cl |
6 | اتانول | C2H5OH |
7 | استون | C3H6O |
8 | اسید بوریک | H3BO3 |
9 | اسید سولفوریک | H2SO4 |
10 | پلی وینیلی الکل (PVA) | (C2H4O)x |
11 | پلی وینیل پیرولیدون (PVP) | (C6H9NO)n |
12 | تیو سولفات سدیم | Na2S2O3 |
13 | سود پرک (سود سوز آور) | NaOH |
14 | سولفات مس | CuSO4 |
15 | سیلیکاژل | SiO2 |
16 | کربن فعال | C |
17 | کربوکسی متیل سلولز (CMC) | – |
18 | کلرید روی | ZnCl2 |
19 | گلیسیرین جامد | C3H8O3 |
20 | نیترات روی | Zn(NO3)2 |
21 | نیترات سرب | Pb(NO3)2 |
22 | نیترات کلسیم | Ca(NO3)2 |
23 | نیترات منیزیم | Mg(NO3)2 |
24 | هگزان | C6H14 |
25 | هیدروکلریک اسید | HCl |
لیست مواد شیمیایی آزمایشگاهی
ردیف | نام ماده | فرمول شیمیایی |
---|---|---|
1 | 1 و 3 فنیلن دی آمین (متا فنیلن دی آمین) | 1,3-(NH₂)₂C₆H₄ |
2 | 1,3,5-Benzenetricarbonyl chloride | C₉H₃Cl₃O₃ |
3 | 1 اکتانول | CH₃(CH₂)₇OH |
4 | 2 پروپانول | C₃H₈O |
5 | 2 مرکاپتواتانول | HSCH₂CH₂OH |
6 | 4-4 دی آمینو دی فنیل سولفون | [4-(NH₂)C₆H₄]₂SO₂ |
7 | m-phenylediamine(MPD) | C₆H₄-1,3-(NH₂)₂ |
8 | N,N-دی متیل هگزیل آمین | C₈H₁₉N |
9 | آب اکسیژنه | H₂O₂ |
10 | آب ژاول | NaOCl |
11 | آکریل آمید | C₃H₅NO |
12 | آلومینیوم ایزوپروپوکسید | Al[OCH(CH₃)₂]₃ |
13 | آلومینیوم پتاسیم سولفات (زاج سفید) | KAl(SO₄)₂ |
14 | آلومینیوم سولفات | Al₂(SO₄)₃ |
15 | آلومینیوم کلرید | AlCl₃ |
16 | آمونیاک | NH₃ |
17 | آمونیوم آهن(II) سولفات | H₈FeN₂O₈S₂ |
18 | آمونیوم استات | CH₃COONH₄ |
19 | آمونیوم تیوسیانات | NH₄SCN |
20 | آمونیوم دی کرومات | (NH₄)₂Cr₂O₇ |
21 | آمونیوم فلورید | NH₄F |
22 | آمونیوم مولیبدات | (NH₄)₆Mo |